Trong bài trước, chúng ta đã tìm hiểu về 13 loại cây ăn quả lâu năm được trồng phổ biến trong sân vườn Việt. Tuy nhiên với kích thước lớn và lâu cho quả, một số sân vườn sẽ không phù hợp để trồng những loại cây này. Vì thế trong bài viết ngày hôm nay, Cayplus sẽ giới thiệu cho bạn 9 loại cây ăn quả tầm thấp, nhanh cho quả mà bất cứ sân vườn nào cũng có thể trồng.

1. Cây đu đủ

a. Nguồn gốc

Cây đu đủ có nguồn gốc từ nam Mexico, Trung Mỹ và Bắc Nam Mỹ. Ngày nay, cây được trồng ở nhiều nước nhiệt đới như Brasil, Ấn Độ, Nam Phi, Sri Lanka, Philippines và cả ở Việt Nam.

b. Đặc điểm

Cây đu đủ là một cây thân thảo lớn, với một thân duy nhất thẳng đứng không hoặc ít khi phân nhánh. Lá đu đủ to, có hình chân vịt, mọc so le, có cuống dài, đường kính 50–70 cm. Mỗi phiến lá chia làm 8-9 thuỳ sâu, mỗi thuỳ lại bị khía thêm nữa như bị xẻ rách.

Quả đu đủ to tròn, mọng to, thịt quả dày, khi chín mềm. Qủa sống có màu xanh, khi chín da đổi màu vàng đến cam. Trong ruột quả có nhiều hạt đen được bao bọc lớp bảo vệ màu vàng cam.

c. Cách chăm sóc

Cây đu đủ phát triển tốt trong điều kiện khí hậu ấm và ẩm. Cây rất nhạy cảm với nhiệt độ và ẩm độ, khi nhiệt độ vượt quá 300C và xuống dưới 0oC hoặc ẩm độ cao, lượng mưa nhiều cây sẽ sinh trưởng kém, ít đậu trái, có khi cây chết. Do đó cần tạo môi trường phù hợp cho cây phát triển.

Nếu thiếu nước vào mùa nắng, hoa sẽ ít đậu trái và trái non sẽ rụng nhiều. Tuy nhiên, nếu quá nhiều nước thì rễ, lá bị hư hại nhiều, cây phát triển chậm, yếu; vì vậy lượng nước cung cấp cho cây cũng cần được chú trọng.

2. Cây chanh

a. Nguồn gốc

Chanh có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Quá trình trao đổi hàng hóa của các thương nhân đã mang loại quả này tới Trung Đông, Bắc Phi rồi đến Địa Trung Hải. Ở nước ta, cây này được trồng khắp nơi. Một số tài liệu cho rằng từ năm 1956, nước ta bắt đầu xuất khẩu quả của loại của nó.

b. Đặc điểm

Chanh là loài cây nhỏ, thuộc họ Cửu lý hương.

Cây cao từ 1 – 3 m, thường mọc xòe, tán rộng, thân có gai, lá hình trứng và có mép răng cưa. Hoa chanh màu trắng ngả vàng và có gân màu tím nhạt, nở theo từng chùm.

Quả chanh khi chín có màu xanh hoặc vàng, thịt quả có vị chua, được sử dụng làm thực phẩm trên khắp thế giới, từ vỏ quả cho đến nước ép đều có những công dụng để khai thác.

c. Cách chăm sóc

Ở khu vực có mưa nhiều hoặc vùng trũng, để trồng chanh ta cần cải tạo đất bằng cách đào rãnh, hào làm hệ thống thoát nước tốt. Lên liếp đánh luống cao giúp cho cây chanh không bị úng hạn chế việc thối rễ và mầm bệnh vàng lá gân xanh.

Cây chanh trồng tốt nhất là vào 2 vụ xuân từ tháng 1-3 và vụ thu 8-10. Đây là thời gian khí trời mát mẻ, nhiệt độ phù hợp cho trồng trọt hơn nữa lại là thời điểm có mưa nên độ ẩm trong đất cao. Cây trồng là sẽ bén rẽ ngay.

3. Cây lựu

a. Nguồn gốc

Lựu có nguồn gốc từ Châu Á từ các nước Trung Quốc, Lào, Thái Lan và cả Việt Nam. Lựu ở nước ta hiện nay có 3 nhóm chính: lựu đỏ, lựu trắng, lựu bông.

b. Đặc điểm

Cây thuộc dạng thân gỗ nhỏ với chiều cao trung bình khoảng 3-4m. Hoa lựu nhỏ có dạng hình chuông úp ngược khá đẹp. Hoa khi nở có màu đỏ tươi với những cánh hoa nhỏ tỏa đều 6 cánh. Quả lựu có dạng hình cầu tròn với đường kính trung bình từ 5-10cm tùy từng giống lựu. Khi chín phần vỏ ngoài sẽ có màu đỏ hồng hoặc đỏ vàng bên trong có chứa nhiều hạt màu hồng hoặc trắng trong suốt khi ăn có vị ngọt dôm dốp chua khá thú vị.

c. Cách chăm sóc

Do lựu là loại cây nhiệt đới ưa ánh sáng và nước nên bạn cần cung cấp đầy đủ nước cho cây nhất là thời kì mới trồng. Vào mùa khô tăng lượng nước tưới cho cây chống cho đất bị khô. Bạn có thể quấn rơm rạ quanh gốc để tránh bố hơi nước trong đất. Thời điểm cây ra hoa và lúc quả chín cũng cần cung cấp đầy đủ nước. Nếu thiếu nước cây sẽ còi cọc quả nhỏ ăn không ngon.

Bên cạnh việc tưới nước thì cũng cần phải hạn chế cỏ dại và giữ cho đất thông thoáng khi sau mỗi trận mưa to. Nên làm cỏ vào vụ xuân sau tết khoảng tháng 2 và vụ thu tháng 9 hàng năm cộng thêm việc xới xáo đất quanh gốc 2 lần một năm.

4. Cây dứa

a. Nguồn gốc

Dứa (thơm) là cây ăn quả nhiệt đới, nguồn gốc ở Nam Mỹ (Brazil, Achentina, Paragoay)

b. Đặc điểm

Thân cây dứa (thơm): Cây trưởng thành thân cao khoảng 1 – 1,2m có dạng con cừu đáy bẹt, đường kính tán rộng 1,3 – 1,5m.

Lá cây dứa (thơm): Số lá trên cây thay đổi tùy theo giống trồng trọt. Lá được xếp theo hình xoắn ốc, lá non ở giữa là già ở ngoài cùng. 

Trái dứa (thơm) là loài trái kép gồm nhiều trái con (100 – 200 trái con hay hoa). Sau khi thụ phấn, các hoa, nhị đực và vòi nhụy cái tàn héo đi. Gốc lá bắc mập ra, cong úp lên che các lá đài. Các trái con dính vào một trục phát hoa gọi là cùi của trái, cùi dứa.

c. Cách chăm sóc

Dứa tuy là cây chịu hạn khá, có thể trồng trọt ở những nơi đất khô cằn và các vùng đất dốc. Những vùng có mùa khô rõ rệt như phía Nam và các vùng đồi dốc yêu cầu tưới nước và giữ ẩm cho dứa càng phải chú ý.

Phủ đất ruộng dứa cũng là biện pháp được quan tâm, áp dụng không những để giữ ẩm cho đất trong mùa khô mà còn chống úng và chống xói mòn đất trong mùa mưa, hạn chế cỏ dại, góp phần tăng năng suất dứa rõ rệt.

5. Cây thanh long

a. Nguồn gốc

Cây thanh long có nguồn gốc ở vùng sa mạc nhiệt đới châu Mỹ (Mêhicô, Cô-lum-bi-a), về sau có trồng ở một số nước châu Phi và châu Á như Ma – đa – gas – ca, Sri-lan-ka, Việt Nam… 

b. Đặc điểm

Cây thanh long thuộc họ Xương rồng (Cactaceae). Là loại cây thân bò lan: Thân và cành màu xanh, có 3 cạnh, bìa cạnh có nhiều thùy nhỏ tạo thành hình gợn sóng. 

Hoa thanh long là loại hoa lưỡng tính, tương đối lớn, dài trung bình 25 -35 cm, nhiều lá đài và cánh hoa dính nhau thành ống.

Quả thanh long là loại quả mọng, hình bầu dục có nhiều tai lá xanh (do phiến hoa còn lại). Khi còn non vỏ quả màu xanh, khi chín chuyển màu đỏ hồng. Thịt quả phần lớn màu trắng, một số ít giống có ruột vàng hoặc đỏ. vỏ có thể bóc khá dễ dàng khỏi ruột.

c. Cách chăm sóc

Thanh long cần được cung cấp đủ nước và thường xuyên, đặc biệt là trong thời điểm mùa khô hoặc cây đang phát triển, chuẩn bị ra trái, trái sắp chín và phòng trừ cỏ dại để tránh tình trạng thanh long khó hấp thụ được dinh dưỡng từ đất trồng xung quanh

6. Cây chuối

a. Nguồn gốc

Chuối là tên gọi các loài cây thuộc chi Musa, trái của nó là trái cây được ăn rộng rãi nhất. Những cây này có gốc từ vùng nhiệt đới ở Đông Nam Á và Úc, Chuối được trồng ở ít nhất 107 quốc gia.

b. Đặc điểm

Thân chuối là thân giả mọc lên từ 1 thân ngầm mà người ta gọi là củ chuối. Thân giả có hình trụ, do nhiều bẹ lá lồng vào nhau tạo thành. 

Thân thật có hình tròn dẹp và ngăn, khi phát triển đầy đủ có thể rộng 30cm. Rễ thuộc loại rễ chùm. Lá chuối ra theo hình xoắn, và có thể kéo dài tới 2,7m và rộng tới 60cm.

Hoa chuối thường lưỡng tính. Quả mọc thành từng nải, khi còn non có màu xanh,cứng, khi chín có màu vàng, và mềm.

c. Cách chăm sóc

Chuối là loại cây dễ trồng, không tốn quá nhiều công chăm sóc. Nhiệt độ thích hợp cho cây chuối là từ 26-30oC, chuối sinh trưởng tốt ở những nơi có ẩm độ cao từ 50% trở lên.

Chuối là loại cây cần nhiều nước, cần cung cấp đầy đủ nước cho cây, đặc biệt là vào thời kì khô hạn, tùy thuộc ào thời tiết mà cung cấp nước cho cây một cách cân đối. Thông thường tưới 2 ngày/lần.

7. Cây cam

a. Nguồn gốc

Cam bắt nguồn từ Đông Nam Á, có thể từ Ấn Độ, Việt Nam hay miền nam Trung Quốc.

b. Đặc điểm

Thân thuộc loại thân gỗ, bán bụi, có 4-6 cành chính, cây cao 2 – 3m, phân cành thấp. Lá mọc so le, phiến lá dài, màu xanh đậm, hình trái xoan.

Quả có dạng hình cầu, có đường kính từ 5-8cm, khi chín có màu vàng cam, vỏ quả có chứa nhiều tinh dầu.

c. Cách chăm sóc

Cam là loại cây thuộc khí hậu của vùng Á nhiệt đới, nhiệt đới thích hợp trồng  ở ngường nhiệt độ từ 23-29oC. Thời vụ trồng cam thích hợp nhất là vào mùa xuân từ 2-4 và vào mùa thu từ tháng 8-10.

Sau khi trồng cần tưới ướt đẫm gốc cho cây. Cần cung cấp đầy đủ nước cho cây đặc biệt là thời kỳ cây ra trái và trong thời kỳ khô hạn, tiến hành tưới cho cây 3-5 ngày/ lần.

8. Cây cà chua

a. Nguồn gốc

Cây cà chua là loại rau ăn trái rất được ưa thích vì phẩm chất ngon và dễ chế biến. Cà chua được trồng rộng rãi và canh tác khoảng 200 năm nay ở châu Âu để làm cây thực phẩm.

b. Đặc điểm

Thân tròn, thẳng đứng, mọng nước, phủ nhiều lông, khi cây lớn gốc thân dần dần hóa gỗ. Rễ chùm, ăn sâu và phân nhánh mạnh. Lá thuộc lá kép lông chim lẻ. Hoa mọc thành chùm, lưỡng tính, tự thụ phấn là chính.

Trái thuộc loại mọng nước, có hình dạng thay đổi từ tròn, bầu dục đến dài.

c. Cách chăm sóc

Các lưu ý khi tưới nước:

– Tưới lượng nước vừa phải, đủ để đất ẩm. Nếu tưới quá nhiều làm đất bị ngập nước thì rễ cây sẽ bị thối.

– Tưới nước vào gốc cây hoặc thân cây. Không tưới lên lá, hoa.

– Chú ý điều chỉnh lượng nước với mỗi giai đoạn phát triển của cây.

Thân cây cà chua yếu, dễ bị đổ cho nên bạn phải làm giàn cho cây, thông thường là khoảng từ 1,5 – 2 tháng sau khi trồng, trước thời điểm cây ra hoa. Bạn có thể sử dụng các cọc tre, thanh gỗ, sắt, nhựa để làm giá đỡ.

9. Cây dâu tây

a. Nguồn gốc

Dâu tây xuất xứ từ châu Mỹ và được các nhà làm vườn châu Âu cho lai tạo vào thế kỷ 18 để tạo nên giống dâu tây được trồng rộng rãi hiện nay.

b. Đặc điểm

Cây dâu tây là cây thân thảo, cây lâu năm, thân ngắn với nhiều lá mọc rất gần nhau. Thân bò thường có 2 đốt, tại các đốt tạo thành các cây mới. Lá có hình dạng, cấu trúc, độ dày và lượng lông thay đổi tùy theo giống.

Hoa có 5 cánh mỏng, màu trắng, hơi tròn. Quả dâu tây là quả giả do đế hoa phình to, quả thật nằm ở bên ngoài quả giả, là quả bế thường được gọi là hạt. Số lượng quả bế nhiều và nhỏ bao phủ bề mặt quả.

c. Cách chăm sóc

Nhiệt độ thích hợp cho cây dâu tây sinh trưởng và phát triển là 18 – 22°C. Biên độ nhiệt ngày và đêm cao sẽ tạo điều kiện để tăng năng suất và chất lượng quả dâu tây. 

Ánh sáng: cường độ ánh sáng mạnh thì mới sinh trưởng mạnh, thiếu ánh sáng thường ảnh hưởng đến khả năng ra hoa kết quả.

Độ ẩm và nước: Độ ẩm đất cần thiết cho sự phát triển của cây dâu tây là trên 84%, độ ẩm không khí cao và mưa kéo dài dễ gây bệnh cho cây dâu tây.

Trên đây là 9 loại cây ăn quả tầm thấp phù hợp nhất dành cho sân vườn, đặc biệt là các sân vườn có quy mô nhỏ. Để tham khảo thêm các loại cây khác và cách chăm sóc sân vườn, mời bạn tham khảo thêm tại đây.

Hãy đăng ký ngay và theo dõi kênh Youtube Cảnh quan sân vườn Cayplus để biết thêm nhiều kiến thức bổ ích về sân vườn và hồ cá Koi nhé! 

13 loại cây ăn quả lâu năm được trồng phổ biến trong sân vườn Việt – Phần 1