Nhịp sống đô thị ồn ào, con người ta càng muốn sở hữu một khoảng xanh của riêng mình. Có thể là một vài chậu hoa, cũng có không ít người lại thích tạo vườn rau xanh trên sân thượng. Chúng không chỉ mang đến nguồn rau sạch, an toàn cho gia đình mà còn là một khoảng lặng bình yên, giúp bạn hòa mình vào thiên nhiên, thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng. Làm  thế nào để thiết kế vườn rau trên sân thượng đẹp mà vẫn đem lại năng suất nghe có vẻ khó khăn nhưng thực ra lại khá đơn giản nếu bạn nắm được những nguyên tắc cơ bản. Trong bài chia sẻ này, Cayplus sẽ đem đến cho bạn 11 ý tưởng thiết kế cũng như các lưu ý quan trọng, từ đó giúp bạn có một vườn rau trên sân thượng xanh mướt mắt.

10 Lưu ý khi thiết kế vườn rau trên sân thượng

Khảo sát hiện trạng sân thượng

Điều hầu hết mọi người cần phải làm trước khi bắt tay thiết kế bất cứ một thứ gì chính là khảo sát hiện trạng. Trước khi bạn bắt đầu thiết kế vườn rau sân thượng cũng cần khảo sát hiện trạng. Việc khảo sát kỹ lưỡng sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định phù hợp trong các bước tiếp theo. Các đầu việc bạn cần làm gồm:

• Xác định đúng diện tích sân thượng: 
• Tính toán khả năng chịu lực của sàn
• Xác định hướng nắng
• Tính toán hệ thống thoát nước hiện có và nguồn nước tưới.

Ngoài ra, tùy theo từng kiểu trồng rau mà bạn sẽ khảo sát thêm các vấn đề khác như sân thượng có đủ rộng để đặt các thùng xốp, khay trồng hay không? Kết cấu sàn có đảm bảo chịu được trọng lượng của đất, nước và cây trồng? Hướng nắng có thuận lợi cho việc trồng rau không? Hệ thống thoát nước có tốt để tránh ngập úng khi trời mưa? Nguồn nước tưới có sẵn sàng và dễ dàng tiếp cận không?

Lựa chọn vị trí đặt vườn rau

Từ các kết quả đã khảo sát bên trên, bạn sẽ chọn được vị trí để làm vườn rau trên sân thượng tối ưu nhất. Từ ánh sáng, đất, nước, gió….  Thường các loại rau cần ít nhất 6 tiếng nắng mỗi ngày nên hãy ưu tiên các vị trí có ánh nắng chiếu vào buổi sáng hoặc chiều. Đồng thời, cần tránh những nơi có gió quá mạnh, có thể làm đổ cây hoặc làm đất nhanh khô. Một vị trí lý tưởng là nơi có mái che một phần để bảo vệ cây khỏi mưa to và nắng gắt. Ngoài ra, vị trí đặt vườn cũng cần thuận tiện cho việc chăm sóc, tưới nước và thu hoạch.

Lựa chọn phương pháp trồng rau

Tùy theo từng phương pháp sẽ có các ưu nhược điểm khác nhau. Bạn có thể chọn lựa sao cho phù hợp với khả năng và tình hình hiện trạng sân thượng nhà mình nhất.

• Trồng rau trong thùng xốp, khay nhựa: Đây là phương pháp phổ biến và tiết kiệm chi phí. Ưu điểm là dễ di chuyển, phù hợp với nhiều loại rau. Nhược điểm là độ bền không cao, dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết.
• Trồng rau bằng túi trồng rau treo tường: Phù hợp với những sân thượng có diện tích nhỏ. Tiết kiệm không gian, tạo vẻ đẹp thẩm mỹ. Tuy nhiên, cần chú ý đến khả năng chịu lực của tường và việc tưới tiêu.
• Trồng bằng giàn thủy canh: Phương pháp hiện đại, giúp cây trồng phát triển nhanh, cho năng suất cao. Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu cao hơn và đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc phức tạp hơn.

Lựa chọn vật liệu phù hợp

Đây cũng là một trong những lưu ý quan trọng. Việc bạn cần làm là phân tích các yếu tố như tính thẩm mỹ, độ bền, khả năng thoát nước và tính an toàn cho sức khỏe từ đó đưa ra các chọn lựa nên sử dụng loại vật liệu nào. Vật liệu tái chế như chai nhựa, thùng gỗ cũ thì sẽ tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, cần đảm bảo các vật liệu này được xử lý sạch sẽ trước khi sử dụng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cây trồng và con người.

Chọn loại rau phù hợp

Chuẩn bị đất trồng dinh dưỡng

Đất trồng chính là yếu tố quan trọng bậc nhất, chúng sẽ quyết định đến sự phát triển và năng suất của cây rau. Ngoài việc mua sẵn đất, các bạn cũng có thể tự trộn đất bằng cách kết hợp đất thịt, phân chuồng hoai mục, tro trấu và xơ dừa theo tỷ lệ thích hợp.

Việc sử dụng thêm phân bón hữu cơ sẽ giúp đất tơi xốp hơn, rau trồng sẽ càng giàu dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên cần lưu ý trước khi trồng nên xử lý đất bằng cách phơi nắng hoặc sử dụng chế phẩm sinh học để diệt trừ mầm bệnh.

Kỹ thuật gieo hạt và ươm cây

Bạn cũng cần phải có hiểu biết về kỹ thuật gieo hạt và ươm mầm. Tùy từng loại cây sẽ có các cách trồng khác nhau:

• Đối với rau gieo hạt trực tiếp, bạn hãy rải đều hạt lên bề mặt đất, phủ một lớp đất mỏng lên trên và tưới nước nhẹ nhàng.
• Đối với rau ươm cây con, sau khi gieo hạt vào khay ươm, cần đặt khay ở nơi râm mát, tưới nước đều đặn cho đến khi cây con mọc đủ lá rồi mới chuyển sang trồng ở thùng xốp hoặc khay trồng.

Tưới nước, bón phân và phòng trừ sâu bệnh

Ngoài ra, các bạn cũng cần phải lưu ý đến việc tưới nước cho vườn rau của mình. Hãy tưới đều đặn cho cây, tránh để đất quá khô hoặc quá ẩm. Bên cạnh đó cũng cần bón phân định kỳ theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Nên ưu tiên sử dụng phân hữu cơ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Đồng thời phòng trừ sâu bệnh bằng cách sử dụng các biện pháp tự nhiên như trồng cây đồng hành, sử dụng chế phẩm sinh học. 

Bố trí không gian hợp lý

Việc bố trí không gian trồng rau hợp lý, khoa học và có thẩm mỹ cũng sẽ giúp cho cây trồng phát triển tốt hơn. Bạn có thể chia sân thượng thành từng khu vực cho mỗi loại cây. Khu vực lỗi đi, khu vực nghỉ ngơi… Sử dụng các vật liệu trang trí như đá sỏi, gạch lát để tạo điểm nhấn cho không gian.

Tối ưu diện tích trồng

Với những sân thượng có diện tích nhỏ, các bạn có thể tối ưu diện tích bằng cách tận dụng không gian như trồng rau theo tầng, sử dụng giàn leo, kệ đứng hoặc túi treo tường…..

11 ý tưởng thiết kế vườn rau sân thượng độc đáo 

Vườn rau trên sân thượng theo tầng

Nếu như sân thượng nhà bạn có diện tích hạn chế thì đây sẽ là ý tưởng không nên bỏ qua. Hãy sử dụng các giá đỡ, khung gỗ hoặc kệ tầng xếp chồng lên nhau; mỗi một tầng có thể trồng một loại rau. Vừa tiết kiệm diện tích mà còn dễ dàng chăm sóc, thu hoạch.

Vườn rau treo tường

Gợi ý thứ hai chính là kiểu vườn rau trên sân thượng treo tường. Sử dụng các chậu treo, túi trồng hoặc các kệ gỗ gắn ở ngay trên tường. Thiết kế có khả năng tiết kiệm diện tích tối đa đồng thời tạo điểm nhấn độc đáo cho không gian sân thượng nhà bạn. Ý tưởng này phù hợp với các loại rau thơm, rau gia vị hoặc các loại rau có tán rủ xuống.

Vườn rau kết hợp khu vực nghỉ ngơi

Hoặc bạn cũng có thể thiết kế các loại vườn rau kết hợp với bàn ghế để tạo thành một không gian thư giãn ngoài trời. Bố trí các khay trồng rau ở xung quanh khu vực nghỉ ngơi, vừa tạo được cảm giác gần gũi với thiên nhiên mà còn cực kỳ thoải mái. Bạn cũng có thể thêm một vài chi tiết trang trí cho sân thượng như đèn led, đèn lồng hay các loại đèn nháy… để không gian thêm ấn tượng.

Vườn rau theo phong cách rustic

Ưu điểm của kiểu vườn này chính là tạo được vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi với thiên nhiên lại còn có thể tận dụng được các vật liệu tái chế. Bạn có thể chọn gỗ, đá hoặc sỏi để trang trí cho khu vườn của mình. Dùng các thùng gỗ cũ, các tầm khay pallet để trồng rau…

Vườn rau thủy canh mini trên sân thượng

Nếu vẫn chưa ưng ý với các gợi ý bên trên, bạn cũng có thể tự thiết lập một hệ thống thủy canh mini trên sân thượng để trồng rau sạch mà không cần đất.

Với hệ thống này, bạn sẽ cần phải có kiến thức về chăm sóc và trồng cây thủy canh. Các dung dịch dinh dưỡng để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây cũng phải đúng loại.

Ý tưởng này sẽ phù hợp với những người yêu thích công nghệ và muốn trải nghiệm phương pháp trồng rau hiện đại.

Vườn rau trong nhà kính mini

Nếu bạn thích trồng các loại cây hiếm hoặc có yêu cầu cao về khí hậu, nhiệt độ thì đây sẽ là ý tưởng thiết kế cho bạn. Hãy xây dựng một nhà kính mini trên sân thượng để bảo vệ cây trồng khỏi thời tiết khắc nghiệt và sâu bệnh. Nhà kính giúp kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, tạo điều kiện lý tưởng cho cây trồng phát triển.

Vườn rau thẳng đứng (Vertical Garden)

Đương nhiên rồi, các mẫu vườn thẳng đứng luôn mang đến sự tối ưu về không gian. Các bạn ngoài trồng rau còn có thể thiết kế thêm các tiểu cảnh hoặc các khu vực chức năng khác trên sân thượng.

Có thể là các túi vải treo tường, ống nhựa PVC được cắt khoét hoặc các module trồng rau xếp chồng lên nhau. Phương pháp này rất phù hợp cho những sân thượng có diện tích hạn chế.

Vườn rau kết hợp khu vực compost

Đây là một ý tưởng trồng rau trên sân thượng khá mới khi có một khu vực nhỏ để ủ phân compost từ rác thải nhà bếp và vườn rau.

Điều này không chỉ giúp bạn xử lý rác thải hữu cơ một cách có ích mà còn tạo ra nguồn phân bón giàu dinh dưỡng cho cây trồng nhà mình. Một vòng tuần hoàn bền vững ngay trên sân thượng nhà bạn.

Vườn rau sân thượng kết hợp với giàn che

Các bạn cũng có thể lắp đặt một pergola (giàn che) trên sân thượng để tạo bóng mát và điểm nhấn kiến trúc cho khu vườn. Các mẫu giàn pergola có thể được làm từ gỗ, tre, hoặc kim loại, tùy theo sở thích và phong cách của bạn.

Với các loại giàn thì bạn có thể trồng cây leo như mướp, bầu, bí hay các loại thân mềm như mồng tơi, hoa thiên lý….

Ngoài ra bạn cũng có thể trồng các loại cây ăn quả như nho, dưa leo. Đương nhiên trồng hoa cũng hoàn toàn có thể: hoa tigon trên giàn pergola để tạo thêm bóng mát và vẻ đẹp cho khu vườn.

 Vườn rau thông minh (Smart Garden)

Xu hướng ứng dụng công nghệ vào việc chăm sóc vườn rau đang ngày càng được nhiều người yêu thích. Các công nghệ phổ biến hiện nay như hệ thống tưới nước tự động, cảm biến độ ẩm, đèn LED trồng cây, và các thiết bị IoT khác.

Các hệ thống này giúp tối ưu hóa việc chăm sóc cây trồng, tiết kiệm thời gian và công sức.

 Vườn rau tái chế

Gợi ý ý tưởng thiết kế vườn rau trên sân thượng cuối cùng trong bài viết chính là kiểu vườn tái chế. Bạn có thể tận dụng các vật liệu tái chế như chai nhựa, lon nước ngọt, lốp xe cũ, thùng gỗ bỏ đi để làm khay trồng rau, tạo nên một khu vườn độc đáo và thân thiện với môi trường. Hãy sáng tạo và biến những vật dụng tưởng chừng như bỏ đi thành những chậu cây xinh xắn.

Những câu hỏi thường gặp (FAQs)

Chi phí đầu tư cho một vườn rau sân thượng là bao nhiêu? 

Chi phí đầu tư phụ thuộc vào quy mô và vật liệu bạn chọn. Bạn có thể bắt đầu với một khoản chi phí nhỏ bằng cách sử dụng vật liệu tái chế.

Mất bao lâu để chăm sóc vườn rau mỗi ngày? 

Khoảng 30-60 phút mỗi ngày cho các công việc tưới nước, bón phân, kiểm tra sâu bệnh.

Làm thế nào để xử lý rác thải từ vườn rau? 

Bạn có thể ủ rác thải hữu cơ để tạo phân bón cho cây trồng.

Việc sở hữu một vườn rau sân thượng không hề khó đúng không nào? Hi vọng những kiến thức mà Cayplus chia sẻ bên trên sẽ giúp bạn thực hiện được ước mơ của mình. Hãy bắt tay vào trồng rau sân thượng ngay hôm nay để trải nghiệm những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại!